Sevilay ÇOBAN
Geçtiğimiz haftalarda annesinin hayalini gerçekleştirerek ev yapımı reçellerini dünyaya açmaya hazırlanan Vuslat Baran Oktay’ın hikâyesini paylaşmıştık. Oktay’ın en önemli hedeflerinden birisi de kadın kooperatifi kurmaktı. Bu haftaki konumuz da; aslında bu hedef ulaşan Sultanbeyli’de yaşayan 10 kadın ve onların bir araya gelerek kurdukları kooperatif çatısı altında en iyi bildikleri işi gerçek bir işe dönüştürme hikâyesi…
Hemdem Kadın Kooperatifi’nin kuruluşu hakkında bilgi veren Yasemin Sayılgan, Çocuk Gelişimi bölümünden mezun. Kuruluş aşamasından bu yana yönetimde bulunan Sayılgan, kooperatifin yönetim kurulu başkanlığını yürütüyor.
“Hemdem Kadın Kooperatif ’i içinde yer almak ve kadınların başarılarına şahit olmak motivasyon kaynağım” diyen Sayılgan, 2021 yılından beri 200 kadına dokunduklarının altını çiziyor. Sayılgan, Sultanbeyli’de kurulan bu kadın kooperatifinin temellerinin kadınların “Neden lezzetli ürünlerimizi herkese ulaştırmıyoruz?” sorusunu akıllarına gelmesiyle atıldığını söylüyor. “Başlangıçta sadece hoş sohbet amacıyla bir araya gelen kadınlar, gelişen süreçte kooperatifçiliği öğrendi ve bir mutfak kurarak üretimlerine başladı.
Kadınlar, Hemdem Kadın Kooperatifi’nin kurulması ile bir yandan aile ekonomilerine gelir sağlarken diğer yandan da psiko-sosyal anlamda gelişim göstermeye başladı. Kooperatifimizin aylık geliri ortalama 350 bin TL. Kadınlarımız serbest zaman şeklinde çalışıyor ve aylık 5 ila 10 TL arasında kazanç sağlayabiliyorlar” diyen Sayılgan, kuruluş sürecini şöyle anlatıyor;
“İş piyasa analizinde aşçılık çıktı”
“Sultanbeyli’de kooperatif kurulmasına dair planlama çalışmaları, 2020 yılında UNHCR’ın destekleri ile kurgulanan Kariyer Merkezi projesi kapsamında sağlandı. Proje, bir araştırma projesi olarak kurgulanırken, Sultanbeyli ve çevresi için iş piyasa analizi gerçekleştirildi. Bu çalışmada aşçılık mesleğinin ihtiyaç duyulan meslekler ve eğitim alanları içinde ilk 10’da yer aldığı tespit edildi.
Bu çalışmalara ek olarak sağlanan danışan analizleri; çalışmaya, kadınlar ile başlanması gerektiğini öne çıkarır nitelikteydi.” 2021 yılının Şubat ayında temel deneme atölyeleri gerçekleştirildiğini dile getiren Sayılgan, deneme atölyeleri ile temel satış alanları oluşturulduğunu ve ürünlerin standardize edildiğini vurguluyor.
Müşteri profili, çalışan kadınlar ve üniversiteler
Hemdem’de günlük müşteri sayısının 20 ile 30 arasında değiştiğini anlatan Sayılgan, müşteri profilleri hakkında şunları söylüyor; “Aylık müşterimiz 700 ve 1000 arasında. Trendyol, Yemek Sepeti, Getir ve https:// hemdemkoop.org.tr/ adlı web sitemiz üzerinden sipariş almaktayız. Bireysel, toplu sipariş ve kokteylere katılım sağlamaktayız. Müşteri profilimizi daha çok iş hayatında olan kadınlar, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları oluşturuyor.”
Hedef, ekonomik ve sosyal güç sağlamak
Hemdem Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi olarak toplumun her kesiminden kadınlarımızı bir araya getirmeye çalıştıklarının altını çizen Sayılgan, “Projenin temelde geçim kaynağına erişim odaklı planlanmış olmasına karşın en önemli çıktısı etkili bir sosyal uyum örneği olmasıdır.
Çalışmalar kapsamında sürece dâhil olan kadınlarda gözle görülür bir gelişim sağlandığı, sosyal iyileşme ve sosyal uyuma olan bakış açısında önemli değişiklikler olduğu gözlemlendi. Kadın eli değmiş, lezzetli ürünlerimizi Türkiye’nin her köşesine ulaştırmak istiyoruz. Daha çok büyümek ve daha fazla kadınlara ulaşmak istiyoruz. Yalnızca ekonomik güçlenmeyi değil, kadınların sosyal olarak da güçlenmelerini hedefliyoruz” diyor.
“En çok börek, kurabiye, mantı ve sarma gidiyor”
Sayılgan, kuruluş aşamasında Kızılay, UNHCR, İBB, GİZ ve Kahane’den hammadde, ekipman, personel ve eğitim desteği sağlandığını ifade ederek, “Şu anda 78 farklı ürünümüz bulunuyor. Aramıza katılan kadınları öncelikle eğitimler ve atölyeler ile güçlendiriyoruz.
Mutfağımızda mantı ekibi, börek ekibi, kurabiye ekibi, sipariş hazırlama ekiplerimiz var. Yeni başlayan kadınlarımızı verdiğimiz eğitim ve atölyelerdeki başarılarına göre, en uygun oldukları ekibe alıyoruz. Böylelikle standart lezzet ve performansı oluşturuyoruz. Ürünlerimiz arasında en çok börek, kurabiye mantı ve sarma teric ediliyor” diye anlatıyor.
Çalışan kadınların çocuklarına bakım hizmeti
Sayılgan, kooperatifte çalışan kadınların bütün sosyal haklara sahip olduklarını belirterek, “Kadınlarımızın serbest çalışma zaman dilimleri bulunuyor ve günlük sigortaları yapılıyor. Ve çocuklarına bırakabilecekleri çocuk dostu alanımız yer alıyor. Çocuklar güvenli bir alanda hem eğitim alıp hem de güzel vakit geçiriyor” diyor.
