Serra Karaçam / WASHINGTON
Eski ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı 25 Eylül’de Beyaz Saray’da ağırlayacağını duyurdu. Bu buluşma gerilim ve yakın kişisel ilişkiler arasında gidip gelen ikili ilişkilerde yeni bir döneme işaret ediyor.
“25 Eylül’de Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı Beyaz Saray’da ağırlamaktan memnuniyet duyuyorum”
Başkan Trump “Cumhurbaşkanı Erdoğan ve benim her zaman çok iyi bir ilişkim oldu” ifadelerini kullandı.
Açıklama, Donald Trump Jr.’ın geçtiğimiz hafta İstanbul’a gerçekleştirdiği habersiz ziyaretin ardından geldi. Middle East Eye’a konuşan kaynaklara göre, eski başkanın en büyük oğlu Erdoğan’la bir araya geldi. Bu ziyaret, Türkiye’nin ana muhalefet partisi CHP’nin lideri Özgür Özel tarafından çarşamba günü kamuoyuna açıklandı.
Özel, Erdoğan’ın Trump Jr. ile Gazze konusunda “gizli görüşmeler” yaptığını iddia ederek, protokolde Trump Jr.’ın yalnızca “iş insanı” olarak anıldığını söyledi. “Filistin kan kaybederken, Trump’ın oğlu ile lobi şirketleri üzerinden iş yapıyorlar” diyen Özel, Erdoğan’ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu eleştirirken Trump’a tek söz etmediğini savundu.
Yaklaşan Beyaz Saray görüşmesi, iki lider arasındaki inişli çıkışlı ilişkilerin yakın zamanda pozitif yönde seyreden son halkası.
İKİLİNİN GÖRÜŞME TARİHÇESİ
Trump ve Erdoğan, Mayıs 2017’de Washington’da yan yana durarak ilişkilerdeki gerginliklere rağmen birlikte çalışacaklarını söylemişti. Erdoğan ise ABD’nin Suriye’deki Kürt milislere silah sağlamasına sert bir şekilde karşı çıktı. Ancak bugüne dek Suriye’nin Kuzeyine dair bir netlik yok.
Trump, Ekim 2019’da Amerikan askerlerini bölgeden çekme kararı sonrası Erdoğan’a “yeşil ışık” yakmadığını, aksine “çok güçlü bir uyarı mektubu” gönderdiğini açıkladı.
Erdoğan, eşi Emine Erdoğan ile Ekim 2019’a Beyaz Saray’a yeniden bir ziyaret yaptı.
Trump, bu ziyarette Türkiye’yi “büyük bir NATO müttefiki ve stratejik ortak” olarak överken, ABD-Türk vatandaşı bilim insanı Serkan Gölge’nin serbest bırakılmasından dolayı Erdoğan’a teşekkür etti. Görüşmeleri “açık ve verimli” olarak nitelendirdi.
Bu dönemler, ilişkilerdeki hem sürtüşmeyi hem de kişisel diplomasiyi gözler önüne seriyor.
SIRADA NE VAR?
Erdoğan için Eylül ziyareti, Gazze’de artan gerilim ve Orta Doğu diplomasisinin gölgesinde ABD dış politikasında Türkiye’nin önemini ve rolünü öne çıkarma fırsatı sunuyor. Trump içinse bu, yurt dışında nüfuzunu göstermenin ve zorlu müttefiklerle ilişkileri yönetebilme kabiliyetini vurgulamanın bir yolu.
Türkiye’de muhalefet partisinin Trump Jr.’ın İstanbul ziyaretinin amacını sorguladığı, Washington’un ise Ankara’nın İsrail, Gazze, Körfez, Rusya ve NATO dengeleri arasındaki manevralarını yakından izlediği bir dönemde, Erdoğan–Trump görüşmesinin Beyaz Saray’ın çok ötesinde yankı bulması bekleniyor.
